THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

NHÌN LẠI BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ: NHIỀU VƯỚNG MẮC KHI ÁP DỤNG

One Response

1. 

   Quyenluc_vannang, on 9 Tháng Tám, 2010 at 6:42 chiều said:

   Cảm ơn tác giả đã cung cấp những thông tin bổ ích về thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật tố tụng dân sự. Tuy nhiên, theo những thông tin trong bài viết này tôi thấy có một vài điểm cần trao đổi:
   + Thứ nhất, về vấn đề xác định quan hệ tranh chấp giữa cá nhân không đăng ký kinh doanh với ngân hàng là quan hệ tranh chấp dân sự hay kinh doanh, thương mại? Và, tác giả kết luận là: 2 quy định giữa BLTTDS và Nghị quyết 01 là mâu thuẫn nhau. Mặc dù chưa học về Luật TTDS, tuy nhiên ở mức độ nào đó trong phạm vi hiểu biết của mình tôi xin được có mấy ý kiến như sau:
   – Theo tôi quan hệ mà tác giả đang đề cập là quan hệ tranh chấp kinh doanh, thương mại mà không phải là quan hệ tranh chấp dân sự. Có lẽ, ở đây một số người trong quá trình vận dụng các quy định pháp luật có phần hơi máy móc khi đinh ninh rằng: xác định được quan hệ đang tranh chấp là quan hệ gì? và thuộc dân sự hay kinh doanh thương mại để theo đó xác định thẩm quyền của tòa án. Về nguyên tắc, đúng là như vậy. Tuy nhiên, tham khảo kỹ BLTTDS và Nghị quyết 01 tôi nhận thấy: trong trường hợp này vẫn phải xác định tranh chấp trong trường hợp này là tranh chấp kinh doanh, thương mại và thẩm quyền. Xuất phát từ những lý do sau: Một là, tại khoản 4 – Điều 29 BLTTDS nhà làm luận đã dự liệu bằng quy định mở là: Các tranh chấp khác kinh doanh thương mại mà pháp luật có quy định. Như vậy, theo tinh thần điều luật này nếu trong hệ thống pháp luật có quy định bổ sung thêm các quan hệ về kinh doanh thương mại thì đó cũng phải được coi là quan hệ kinh doanh, thương mại mặc dù BLTTDS không quy định hết. Và quy định khác này tồn tại trong điểm b, tiểu mục 1.1, mục 1 phần I của Nghị quyết 01 khi Nghị quyết 01 cho rằng: các tranh chấp về kinh doanh thương mại mà một bên hoặc các bên không đăng ký kinh doanh nhưng đều có mục đích lợi nhuận. Như vậy, theo đúng tinh thần của quy định này thì TANDTC cho rằng: các tranh chấp kinh doanh thương mại có thể là tranh chấp mà một bên hoặc các bên không đăng ký kinh doanh mà. Như vậy, dấu hiệu đăng ký kinh doanh không phải là dấu hiệu bắt buộc để xác định là quan hệ đó thuộc quan hệ gì? mà dấu hiệu cùng mục đích lợi nhuận và thực hiện hành vi kinh doanh, thương mại mới là dấu hiệu bắt buộc. Hướng dẫn này của TANDTC hoàn toàn phụ hợp với Luật thương mại khi Luật này thừa nhận hình thức “thương nhân thực tế” bao gồm cá nhân kinh doanh độc lập, thường xuyên không đăng ký kinh doanh. Từ việc BLTTDS có quy định mở và Nghị quyết 01 cũng đã hướng dẫn thêm như vậy suy ra tranh chấp trên là tranh chấp kinh doanh thương mại. Ở đây, có vấn đề cần bàn luận thêm nếu chúng ta xem xét câu cú của Nghị quyết 01 thì có lẽ sẽ thấy có vấn đề khi tại tiểu mục 3.4 của Nghị quyết có nói rõ: “Đối với các tranh chấp tại khoản 2 Điều 29 BLTTDS thì KHÔNG NHẤT THIẾT đòi hỏi cá nhân và tổ chức phải có đăng ký kinh doanh”, cụm từ “không nhất thiết” này có thể dẫn đến hiểu lầm là các khoản khác là phải nhất thiết có đăng ký kinh doanh mới xác đinh là tranh chấp thương mại
   – Tiếp tục là vấn đề xác định thẩm quyền của Tòa án. Đây có lẽ là cái mà tác giả phân vân nhất, nếu để ý một chút trong Tư pháp quốc tế có 2 loại quy phạm cũng thường xuyên bị gây nhầm lẫn đó là Quy phạm xung đột xác định luật và quy định định thẩm quyền. Tức là với quy phạm xung đột xác định luật thì nó sẽ chỉ ra luật nào sẽ áp dụng. Tuy nhiên, quy phạm này không đồng nghĩa với việc sẽ xác định được tòa án nào sẽ có thẩm quyền giải quyết. Xác định thẩm quyền giải quyết phải dựa trên những hệ thuộc như: luật tòa án, hay dựa vào luật nội dung của từng nước quy đinh…. Ở đây, tôi muốn nói là việc xác định tranh chấp là dân sự hay kinh tế ở một mức độ nào đó cũng chỉ là xác định luật nào sẽ được ưu tiên áp dụng hơn (chuyên ngành hay luật chung) còn Tòa án giải quyết thì phải do quy phạm xác định thẩm quyền tòa án chứ không phải là cứ dứt khoát cho rằng quan hệ tranh chấp nào thì sẽ thuộc thẩm quyền của Tòa án đó. Như vậy, căn cứ theo hướng dẫn của TANDTC thì các tranh chấp mà một hoặc các bên không có đăng ký kinh doanh vẫn sẽ thuộc thẩm quyền của Tòa kinh tế. Đây là hướng dẫn rất cần thiết vì dù không có đăng ký kinh doanh nhưng do mục đích lợi nhuận nó sẽ làm thay đổi hẳn bản chất quan hệ và mức độ phức tạp của nó. Tất nhiên khi tòa án kinh tế giải quyết không có nghĩ là chỉ áp dụng luật chuyên ngành như ngân hàng mà còn phải căn cứ theo Bộ luật Dân sự nữa.
   + Về vấn đề xác định vụ án ly hôn có yếu tố nước ngoài mà hai bên đương sự là người nước ngoài thì có thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án Việt nam không? Tôi nghĩ đây không phải là vấn đề quá khó và không có mâu thuẫn gì. Điều 410 không phải xác định riêng biệt (đương nhiên) của Tòa án việt nam do đó theo yêu cầu của các bên đương sự thì Tòa án mới phát sinh thẩm quyền tuy nhiên phải dựa trên các trường hợp mà Điều 410 liệt kê. Theo đó, điểm b khoản 2 Điều 410: bị đơn là công dân nước ngoài nhưng phải thuộc trường hợp cư trú, làm ăn, sinh sống tại việt nam hoặc có tài sản trên lãnh thổ việt nam nếu yêu cầu thì mới thuộc thẩm quyền của Tòa án. Quy định tại điểm g khoản 2 Điều 410 về vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài không loại trừ quy định trên. Nếu xác định phải nguyên đơn hoặc bị đơn là công dân Việt nam (nhà làm luật sử dụng hệ thuộc nhân thân) thì quy định về giải quyết ly hôn mà tài sản trên lãnh thổ việt nam (hệ thuộc nơi có tài sản) sẽ không có ý nghĩa gì nữa.
   Trên đây một số ý kiến của tôi về bài viết trên. Rất mong nhận được sự trao đổi của các bạn.
   Thân!

   Trả lời

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.