THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

Trong muôn vàn hoạt động thuê, sự thuê giám đốc DNNN là khó khăn, nhiêu khê hơn cả. Cho đến nay, tròn 10 năm kể từ năm 1997 chính phủ có chủ trương cho thuê giám đốc, việc thuê giám đốc DNNN vẫn đang trong giai đoạn thí điểm và đáng buồn hơn, cơ quan quản lý khó mà tổng kết những thí điểm này để phổ biến đại trà vì thành quả của nó còn quá nghèo nàn.

Trong mọi hoạt động liên quan đến kinh tế và xã hội, muốn đạt hiệu quả thiết thực phải chuyên môn hoá. Nghĩa là phải phân định rõ ràng: Việc nào mình tự làm tốt thì làm, việc nào thuê người khác làm hiệu quả thì nên thuê.

Trên thực tế, nhiều đơn vị hành chính và kinh tế đã tổ chức việc thuê khá hiệu quả. Thí dụ như tháng 8 vừa qua, UBND TP.Hà Nội đã thuê một đối tác nước ngoài thiết kế quy hoạch khu vực phía bắc thủ đô, hay một số NHTM quốc doanh thuê tư vấn và giám sát quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp. nhiều lĩnh vực được thuê đã trở nên khá phổ biến là: Thuê kê khai thuế, hải quan; thuê tư vấn thành lập DN; thuê thẩm định công nghệ; thuê kiểm toán nội bộ…

Trong muôn vàn hoạt động thuê, sự thuê giám đốc DNNN là khó khăn, nhiêu khê hơn cả. Cho đến nay, tròn 10 năm kể từ năm 1997 chính phủ có chủ trương cho thuê giám đốc, việc thuê giám đốc DNNN vẫn đang trong giai đoạn thí điểm và đáng buồn hơn, cơ quan quản lý khó mà tổng kết những thí điểm này để phổ biến đại trà vì thành quả của nó còn quá nghèo nàn.

Sau nhiều năm thai nghén, năm 2003, Chính phủ cho phép 5 TCty thực hiện thí điểm mô hình thuê chưc danh tổng giám đối, gồm: TCty Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam, TCty Công nghiệp ô tô Việt Nam, TCty Thiết bị kỹ thuật điện, TCty Thuỷ tinh và Gốm xây dựng, TCty Xây dựng Sông Hồng. Sau gần 4 năm thực hiện, tính đến cuối năm 2006, vẫn chưa đơn vị nào thuê được tổng giám đốc. Theo đề án của các TCty, mức lương cho tổng giám đốc có thể nói là chấp nhận được với khoảng giãn cách từ 35 đến 50 triệu đồng/tháng, cộng với nhiều khoản tiền gửi theo doanh thu, lợi nhuận, mở rộng thị phần. Tuy nhiên, cái vướng nhất nổi lên là trao quyền cho tổng giám đốc được thuê đến đâu? Trách nhiệm của tổng giám đốc đến đâu? Nắm trong tay hàng nghìn, hàng chục nghìn tỷ đồng của nhà nước, nếu để DN bị thua lỗ, cụt vốn, tổng giám đốc phải bồi thường, nhẹ nhất là bị mất chức. Trách nhiệm lớn như thế thì tổng giám đốc phải được quyền quyết định “ê-kíp” làm việc của mình. Nhưng trong DNNN xưa nay việc bổ nhiệm các chức danh từ trưởng phòng đến phó giám đốc đều phải được sự chấp nhận của Đảng uỷ, HĐQT.

DNNN mang trong mình nhiều cơ chế, việc điều hành DNNN đòi hỏi nhiều trách nhiệm, trong khi đó quyền lợi; quyền hạn bị hạn chế và bị giám sát bởi cả một bộ máy như HĐQT, Đảng uỷ TCty, cơ quan chủ quản… Vì thế, tìm được một ứng cử viên tổng giám đốc có năng lực, chấp nhận điều hành một TCty Nhà nước vô cùng khó khăn.

Bước sang năm 2007, 3 trong số 5 TCty nói trên là TCty Xây dựng Sông Hồng, TCty Thuỷ tinh và Gỗm xây dựng đã chuyển sang mô hình Cty mẹ – Cty con hoặc tập đoàn kinh tế như Tập đoàn công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam nên không thực hiện đề án thí điểm thuê tổng giám đốc nữa. 2 đơn vị còn lại là TCty Công nghiệp ô tô ( vinamotor) và TCty Thiết bị kỹ thuật điện (VEC) tiếp tục thí điểm. Kết quả là VEC đã tuyển được giám đốc. Người ứng cử và trúng cử chính là… Tổng giám đốc đương nhiệm. Đáng chú ý là không có ứng cử viên bên ngoài tham dự, mặc dù đã thông báo rộng rãi trên báo chí một tháng, sau đó gia hạn thêm một tháng nữa. Còn Vinamotor vẫn đang trong quá trình… tuyển.

Qua hơn 4 năm thí điểm, mới chỉ có 1 DNNN thuê được tổng giám đốc, mà lại chính là tổng giám đốc đương nhiệm thì chắc chắn đề án thí điểm thuê tổng giám đốc  DNNN có điều gì đó chưa ổn hoặc tổ chức hoạt động của DNNN hiện có “vấn đề”. Bởi vì, khi luật DN 2005 cho phép thuê giám đốc (khoản 1, Điều 70; khoản 2,3 Điều 74) nhiều cty TNHH, cty cổ phần, DNTN đã thuê được giám đốc, tổng giám đốc. Điều đó cho thấy, mặc dù đã có luật DN 2005 ( thường gọi là Luật DN thống nhất) nhưng cơ chế của DNNN vẫn còn nặng nề, không dễ gì “ thống nhất” được với DN ngoài quốc doanh.

Nguồn tin:  Tạp chí Thương Mại

Filed under: 2. Chủ thể kinh doanh, Chủ thể |