THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

NGUYỄN VĂN PHƯƠNG

Trong qúa trình tổ chức bán đấu giá tài sản bảo đảm để thu hồi nợ vay cho NH, có không ít quan điểm khác nhau về quy định bán đấu giá tài sản.

Thứ nhất là quy định về số người tham dự cuộc bán đấu giá. Theo Nghị định 05/2005/NĐ-CP của Chính phủ (Nghị định 05) có hiệu lực (10/02/2005) thì số người tối thiểu tham gia một cuộc bán đấu giá đã có sự khác nhau. Cụ thể, điểm 1 Điều 2 của Nghị định 05 quy định cuộc bán đấu giá tài sản phải có từ 2 người trở lên. Tuy nhiên, khoản 1 Điều 19 của Nghị định 05 cho phép người bán đấu giá tài sản được tiếp tục tổ chức cuộc bán đấu giá và bán tài sản cho người mua trong trường hợp đã hết thời hạn đăng ký tham gia đấu giá tài sản mà chỉ có 1 người đăng ký mua tài sản bán đấu giá và trả giá ít nhất bằng giá khởi điểm, với điều kiện người có tài sản bán đấu giá đồng ý. Quy định trên đây của Nghị định 05 có thể dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau.

Một số người cho rằng việc người bán đấu giá tài sản tiến hành mở phiên bán đấu giá và bán tài sản cho người mua trong trường hợp chỉ có 1 người tham gia đấu giá không chỉ không phù hợp với quy định tại điểm 1 Điều 2 của Nghị định 05 mà còn không thể hiện được bản chất của hình thức bán đấu giá tài sản: tạo ra tính cạnh tranh giữa những người mua để bán được tài sản với giá cao nhất có thể.

Ngược lại, nhiều người khác lại quan niệm rằng nếu được người có tài bán đấu giá tài sản tiến hành mở phiên bán đấu giá và bán cho người mua trong trường hợp chỉ có 1 người tham gia đấu giá và trả giá không thấp hơn giá khởi điểm là phù hợp với khoản 1 Điều 19 của Nghị định 05.

Để thống nhất áp dung, quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản, điểm 1 Điều 2 của Nghị định 05 cần bổ sung câu “trừ trường hợp đặc biệt được quy định tại khoản 1 Điều 19 của Nghị định này.

Thứ hai là các quan điểm khác nhau về việc trả giá lần đầu thấp hơn giá khởi điểm. Theo thông lệ quốc tế cũng như ở Việt Nam, trước khi tổ chức bán đấu giá tài sản, người bán đấu giá tài sản phải niêm yết, thông báo công khai về bán đấu giá tài sản, trong đó có giá khởi điểm của tài sản bán đấu giá. Thực tế, người điều hành bán đấu giá tài sản thường yêu cầu những người tham gia đấu giá trả giá lần đầu ít nhất bằng giá khởi điểm để bán được tài sản tại cuộc bán đấu giá đó. Những người tham gia đấu giá đã không thực hiên theo yêu cầu nói trên của người điều hành bán đấu giá tài sản mà trả giá lần đầu thấp hơn giá thời điểm.

Đơn cử như trong thời gian qua, các NHTM đã bán đấu giá tài sản bảo đảm để thu nợ. Việc bán đấu giá tài sản của các NHTM có vận dụng quy định của Nghị định 86 và người điều hành bán đấu giá cũng cho phép người tham gia đấu giá trả giá lần đầu thấp hơn giá khởi điểm. Do đó, kết quả cuộc bán đấu giá tài sản trên đã bị hủy bỏ để tổ chức bán đấu giá lại.

Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia NH, thì việc huỷ bỏ cuộc bán đấu giá trên là không có cơ sở. Hơn nữa; theo Nghị định 86 trước đây và Nghị định 05 hiện nay, thì người điều hành bán đấu giá tài sản chỉ có quyền và nhiệm vụ yêu cầu những người tham gia đấu giá tài sản trả giá chứ không có quyền cấm người tham gia đấu giá trả lần đầu thấp hơn giá khởi điểm vì hai lý do chính sau đây:

Một là Nghị định 86 và Nghị định 05 đều không quy định nhận người tham gia đấu giá bắt buộc phải trả giá lần đầu không được thấp hơn giá khởi điểm.

Hai là Nghị định 86 và Nghị định 05 đều quy định cuộc bán đấu giá coi như không thành trong trường hợp người trả giá cao nhất và cuối cùng thấp hơn giá khởi điểm. Do vậy, cần hiểu rằng quy định của Chính phủ đã không cấm người tham gia đấu giá tài sản được trả giá thấp hơn giá khởi điểm.

Thứ ba là các quan điểm khác nhau về quy định xác định giá khởi điểm và xử lý khoản tiền đặt trước. Căn cứ vào Nghi định 05, người bán đấu giá tài sản chỉ có trách nhiệm thông báo cho người ủy quyền về giá khởi điểm chứ không xin phê duyệt (chấp thuận giá khởi điểm đã được xác định). Do đó người bán đấu giá tài sản có quyền niêm yết công khai giá khởi điểm đã được xác định cùng với việc bán đấu giá tài sản sau khi đã thông báo cho NH (người ủy quyền) biết, kể cả trường hợp NH không đồng ý với giá khởi điểm đã được xác định. Tuy nhiên, các NH cho rằng quy định nói trên của Nghị định 05 là không bảo vệ được quyền lợi của người nhận thế chấp khi người bán đấu giá tài sản cố tình xác định giá khởi điểm không sát với giá thị trường (thấp hơn so với giá tài sản cùng loại được bán trên thị trường tại thời điểm bán đấu giá) nhằm bán được tài sản. Bởi vì nếu không bán được tài sản thì người có tài sản bán đấu giá chỉ thanh toán cho người bán đấu giá tài sản các chi phí thực tế, hợp lý cho việc bán đấu giá tài sản chứ không thanh toán phí đấu giá như trong trường hợp bán được tài sản.

Hậu quả của việc xác định giá khởi điểm; bán tài sản thấp hơn giá thị trường nói trên là người nhận thế chấp không thu được đủ nợ và người thế chấp cũng không trả được hết nợ cho NH do số tiền thu được từ việc bán đấu giá tài sản thế chấp không đủ trả nợ. Trong khi đó, người bán đấu giá tài sản được thu đủ phí bán đấu giá theo quy định của pháp luật về phí, lệ phí và các chi phí thực tế, hợp lý cho việc bán đấu giá tài sản …

SOURCE: SBV.GOV.VN

 

Filed under: Hợp đồng |